IMG_3537

Just freedom – Bagan, Myanmar.

Năm 2016, lần đầu tiên đi một mình đến Bagan, đi qua Kalaw, tới Inle và đã “phải lòng” với Myanmar, mình vẫn luôn luôn muốn sẽ có một ngày quay trở lại nơi này. Và năm 2023, sau 7 năm, ý định đó mới thành hiện thực. 

Buổi chiều ngày 12/02, trên máy bay từ Bangkok đến Mandalay, khi những cánh đồng với hàng me, hàng cọ hiện lên qua khung cửa sổ, cảm giác gì mà vừa xúc động vừa hạnh phúc đến thế. 

Ở Bagan, không thể nào kể hết được những gì mình đã có. Nhưng với mình Bagan đọng lại không chỉ là những ngôi chùa cổ kính, mộc mạc, không chỉ là những gốc me 5 – 6 người ôm, không chỉ là những buổi chiều đi nhuộm nắng, không chỉ là dòng sông Ayeyarwaddy lấp lánh cát vàng, Bagan còn có những người bạn lần đầu quen biết, những người dân địa phương hiếu khách và lũ trẻ con. Chắc chắn một điều rằng nếu chuyến đi Bagan này không có những người bạn chỉ quen biết nhau qua ánh mắt, tiếng cười, google dịch, hay những người dân nhiệt tình, và đặc biệt là lũ trẻ con, những đứa đã trốn mẹ đưa mình đi ra tận bờ sông, thì chuyến đi này không thể trọn vẹn được như thế. 

Ở Bagan, mình được thấy lại nhịp sống bình yên, giản dị trong mỗi nếp nhà, những cảnh và người mà có lẽ mình không thể tìm thấy được ở đâu. Mình được thấy lại sự tôn kính mà từ đứa trẻ cho đến người lớn dành cho những ngôi chùa và tôn giáo của họ. Ở Bagan, đôi khi đi lạc vào những con ngõ, nơi có những cái cây to, vỏ sần sùi như trong chuyện cổ tích. Và cũng ở Bagan, mình thấy những đôi mắt lấp lánh, những nụ cười hồn nhiên trong trẻo. Không thể nhớ được mình đã đi qua bao nhiêu ngôi nhà, gặp bao nhiêu người dân, đứa bé, nhưng cuối cùng khi kết thúc chuyến đi, mình vẫn muốn được quay lại đây và ở lại lâu hơn.

Myanmar có lẽ sẽ là nơi mà mình luôn nhớ và hay nghĩ về nhất như một nơi yên bình, đẹp đẽ. Chiều ngày 18/02 trên đường ra sân bay Mandalay hay cả những buổi chiều trước đó, khi nghĩ rằng những ngày ngắn ngủi ở Bagan sẽ hết, mình đã chộn rộn và thấy tiếc. Trong những buổi chiều như thế, trong đầu mình cứ lặp đi lặp lại một câu rằng “mình sẽ nhớ nơi này chết mất, nhớ lũ trẻ con chết mất”. Và bây giờ, những câu nói đó vẫn hiện lên. 

Mình có nói chuyện với một người chị, và mình bảo rằng nếu sau này có cơ hội, mình sẽ quay trở lại Bagan để hỗ trợ người dân và lũ trẻ con, dù công sức mình ít ỏi cỡ nào. Và mình mong những ngày tháng của sự nhẫn nại, chịu thương chịu khó của người dân Myanmar được đổi lại bằng hoà bình và hạnh phúc. 

Cảm ơn những người bạn, những người dù mới gặp một lần nhưng đã hỗ trợ hết mình. Mình rất trân trọng và biết ơn các bạn. 

#justfreedom #bagan #myanmar #prayforpeace #wanderinginnbagan 

လွတ်လပ်ပေါ့ပါးခြင်း – Bagan, Myanmar.

2016 တုန်းက ပုဂံကို တစ်ယောက်တည်း ခရီးထွက်ပြီး ကလောကိုဖြတ်ပြီး အင်းလေးကိုသွားရင်း မြန်မာကို ချစ်မိတော့ တစ်နေ့ ဒီနေရာကို ပြန်လာချင်ခဲ့တာ။ 7 နှစ်ကြာပြီးနောက် 2023 မှာ ဒီရည်ရွယ်ချက် အကောင်အထည်ပေါ်လာခဲ့တယ်။ 

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက် နေ့လယ်ပိုင်း ဘန်ကောက်-မန္တလေးလေယာဉ်ရဲ့ ပြတင်းပေါက်ကနေ မန်ကျည်းပင်တွေနဲ့ ထန်းပင်တွေ ပေါ်လာတဲ့အခါ ခံစားချက်က အရမ်းပျော်စရာကောင်းတယ်။

ပုဂံမှာ ရှိတာ အကုန်ပြောပြလို့ မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော့်အတွက်ကတော့ ပုဂံဟာ ရှေးဟောင်း ကျေးလက်ပုထိုးတွေသာမကဘဲ လူ ၅-၆ ယောက်လောက် ဖက်ထားနိုင်တဲ့ မန်ကျည်းပင်တွေတင်မကဘဲ၊ နေ့ခင်းဘက် နေပူထဲ ရေချိုးရုံတင်မကဘဲ၊ တောက်ပနေတဲ့ ဧရာဝတီမြစ်ရဲ့ ရွှေသဲတွေနဲ့ ရွှေရောင်တွေ တောက်ပြောင်နေတဲ့ ပုဂံ၊ ပုဂံကိုလည်း အရင်ရောက်ဖူးတဲ့ သူငယ်ချင်းများနဲ့ ဧည့်ဝတ်ကျေပါတယ်။ ဒေသခံတွေနဲ့ ကလေးတွေ။ သေချာတာတစ်ခုကတော့ ဒီပုဂံခရီးစဉ်မှာ မျက်လံုး၊ ရယ်မောခြင်း၊ ဂူဂဲလ်ဘာသာပြန်ဆိုသူတွေ ဒါမှမဟုတ် စိတ်အားထက်သန်တဲ့ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ မိခင်တွေဆီက ပုန်းအောင်းနေတဲ့ ကလေးတွေ၊ အထူးသဖြင့် မြစ်ကမ်းပါးကို သွားမယ်ဆိုရင် သေချာတာတစ်ခုတော့ ရှိတယ်။ ဒီခရီးစဉ်က ဒီလောက်နဲ့ မပြီးနိုင်ပါဘူး။

ပုဂံမှာဆိုရင် အိမ်တိုင်း၊ မြင်ကွင်းတွေနဲ့ တခြားဘယ်မှာမှ မတွေ့ရတဲ့ လူတွေရဲ့ အေးချမ်းပြီး ရိုးရှင်းတဲ့ဘဝကို မြင်တွေ့နိုင်မှာပါ။ ကလေးတွေရော လူကြီးတွေရော သူတို့ရဲ့ ဘုရားကျောင်းတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ဘာသာတရားအပေါ် ရိုသေလေးစားမှုကို ထပ်ပြီးမြင်ခဲ့ရတယ်။ ပုဂံမှာ တခါတရံ ဒဏ္ဍာရီပုံပြင်လို အခေါက်ကြမ်းများ ရှိသော သစ်ပင်ကြီးများ၊ လမ်းကြားများတွင် မကြာခဏ လမ်းပျောက်တတ်သည်။ ပုဂံမှာလည်း တောက်ပတဲ့ မျက်လုံးတွေနဲ့ အပြစ်ကင်းတဲ့ အပြုံးတွေကို မြင်ခဲ့ရတယ်။ အိမ်ဘယ်နှစ်လုံး ဖြတ်သွားခဲ့တယ်၊ ဆုံဖူးတဲ့လူ ဘယ်နှစ်ယောက်၊ ကလေးဘယ်နှစ်ယောက် ဖြတ်သွားလဲ မမှတ်မိတော့ပေမယ့် ခရီးအဆုံးမှာတော့ ဒီကိုပြန်လာပြီး ကြာကြာနေချင်ပါသေးတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အေးချမ်းသာယာလှပသော နေရာတစ်ခုအဖြစ် ကျွန်ုပ်အတွက် အမြဲတမ်း အမှတ်ရဆုံးနှင့် တွေးတောစရာ အကောင်းဆုံးနေရာ ဖြစ်ပေမည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက် မွန်းလွဲပိုင်း မန္တလေးလေဆိပ်သို့ မရောက်မီ နေ့လယ်ပိုင်း တွင် ပုဂံ၏ နေ့ရက်တို့ ကုန်ဆုံးတော့မည်ကို တွေးလိုက်မိသောအခါ အလုပ်များပြီး စိတ်မကောင်းဖြစ်မိသည်။ ဒီလိုနေ့လည်ခင်းတွေမှာ “ဒီနေရာကို အသေ လွမ်းရတော့မယ်၊ ကလေးတွေကို အသေ လွမ်းရတော့မယ်” လို့ ခေါင်းထဲမှာ ထပ်ခါထပ်ခါ ထပ်ခါတလဲလဲ ပြောနေခဲ့တယ်။ ယခုလည်း ထိုစကားများ ပေါ်လာသေးသည်။

ညီမလေးတစ်ယောက်နဲ့ စကားပြောခဲ့ပြီး အနာဂတ်မှာ အခွင့်အရေးရရင် လူတွေနဲ့ ကလေးတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ ပုဂံကို ပြန်လာမယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်။ မြန်မာပြည်သူပြည်သားတွေရဲ့ စိတ်ရှည်သည်းခံမှု၊ ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုတွေနဲ့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုတွေရဲ့ နေ့ရက်တွေကို ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပျော်ရွှင်မှုတွေ ဖလှယ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

တစ်ကြိမ်သာတွေ့ဖူးသော်လည်း အကောင်းဆုံးကူညီေပးခဲ့ကြတဲ့ သူငယ်ချင်းများကို ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ ငါမင်းကိုအရမ်းကျေးဇူးတင်တယ်။

Burmese translator: Myoe Hlaing